Inforum
Georganiseerd met de steun van
Programma
VOORMIDDAG
Moderator: Elena Phalet, wetenschappelijk medewerker Dienst voor Wetenschappelijke en Technische Informatie, Brussel
ONTHAAL
INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG
Patrick Lefèvre, directeur-generaal van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), vertegewoordigd door Frédéric Lemmers,
en Marc Van den Bergh, coördinator van Inforum 2012
ACTUELE REGELGEVING INZAKE AUTEURSRECHT: EEN DIGITALE UITDAGING
door Pierre-Yves Andrau, legal officer European Commission, DG Internal Market, Copyright Unit, Brussels
De Europese Commissie ontwikkelt inzake auteursrecht een strategie met in het achterhoofd de bevordering van de creativiteit en de ontwikkeling van digitale interne markt. Een verbetering van de juridische omkadering dient de digitale uitdaging in goede banen te leiden, gekenmerkt door een toenemende convergentie van de verschillende dragers en platformen zo bijdragend aan de ogenblikkelijke en globale inhoudsverspreiding.
RECENTE ONTWIKKELINGEN IN HET AUTEURSRECHT: EEN ALGEMEEN OVERZICHT
door Fabienne Brison, advocaat, partner Hoyng Monegier LLP, professor VUB en HUB, Brussel
Een overzicht van de huidige stand van zaken en de meest relevante recente ontwikkelingen in de Belgische en Europese wetgeving en (vooral Europese) rechtspraak inzake het auteursrecht als inleiding op en algemeen kader voor de bijzondere onderwerpen die hierna aan bod zullen komen.
NETWERKMOMENT
WEB 2.0: NIEUWE TOEPASSINGEN, NIEUWE RECHTEN?
door Michèle Battisti, veille juridique, Association des professionnels de l’information et de la documentation (ADBS), Paris (France)
Een drastische herziening of eerder een eenvoudige evolutie van het recht? De vraag stelt zich waar de grens ligt tussen het private en publieke domein, het professioneel en niet-professioneel gebruik of nog het actief of eerder passief spel van acteurs om de traditionele juridische waarden in vraag te stellen. Hoe dient omgegaan met de spanning van het recht op kennis in een gecommercialiseerde wereld, tussen de vrijheid van meningsuiting en de grenzen die dienen gesteld aan bepaalde misbruiken. Wetgevend of contractueel: een scala aan juridische middelen kan worden uitgewerkt om een 2.0-recht aan te passen aan deze nieuwe omgeving.
BIBLIOTHEKEN, DOCUMENTATIECENTRA, ARCHIEVEN EN HUN COLLECTIES: ENKELE PATRIMONIALE VRAAGSTUKKEN
door Bert Demarsin, vice-decaan Faculteit Rechten HUBrussel, geaffilieerd onderzoeker KULeuven, coördinator Art Law & Management Research Programme, Leuven
Bibliotheken, documentatiecentra en archieven krijgen niet alleen af te rekenen met problemen van intellectueelrechtelijke aard, ook zuiver eigendomsrechtelijke kwesties dienen zich herhaaldelijk aan. Zo stelt zich de vraag naar het vermogensrechtelijk statuut van de collectiestukken. In het verlengde daarvan kan men vervolgens de vraag stellen in welke mate andere personen nog bepaalde aanspraken kunnen laten gelden, zoals auteurs, hun erfgenamen, de in bepaalde werken afgebeelde personen of de door hen gecreëerde objecten. Tot slot behoeft de vraag óf en hoe men zich als ontvangende instelling van een collectie daartegen op sluitende wijze kan indekken, een antwoord.
LUNCH
NAMIDDAG
Moderator: Philippe Laurent, coördinator Echosdoc, Bruxelles
UITREIKING ABD-BVD PRIJS
door Isabelle Somville-Cornet, juryvoorzitter
Laureaat: Joëlle Sallets (Master en sciences et technologies de l’information et de la communication de l’ULB)
Titel van het ingediende eindwerk: La problématique des adresses spatiales dans les bases de données administratives.
VERWEESDE WERKEN: NAAR EEN EUROPESE OPLOSSING?
door Joris Deene, advocaat Everest, gastdocent UGent, SA&S, Gent
Op 24 mei 2011 heeft de Europese Commissie een voorstel ingediend voor een richtlijn inzake bepaalde toegestane gebruikswijzen van verweesde werken. Een tweede ontwerpversie werd op 12 februari 2012 gepubliceerd, en een derde is in de maak. De Europese Commissie wil hiermee rechtszekerheid creëren bij culturele organisaties op het vlak van digitaliserings- en ontsluitingsprojecten. Het voorstel is gebaseerd op een zorgvuldige zoektocht naar de rechthebbenden en op een wederzijdse erkenning van de nationale oplossingen voor verweesde werken. Tijdens deze presentatie zal de achtergrond en de inhoud van het richtlijnvoorstel worden besproken. Op basis van de voorliggende teksten kan alvast worden geconcludeerd dat het richtlijnvoorstel zowel qua reikwijdte als qua inhoud tekort schiet.
NETWERKMOMENT
15 JAAR VERDER: AUTEURSRECHT EN EEN SUI GENERIS RECHT VOOR DATABANKEN: EEN POSITIEVE EVALUATIE OF EEN MISLUKKING?
door Estelle Derclaye, associate professor, Faculty of Law, University Park Nottingham (UK)
Inleidend worden een aantal beschouwingen gegeven over het auteursrecht en het sui generis recht voor databanken met aandacht voor de uitspraken van het Hof van Justitie van de Europese Unie en de recente Belgische rechtspraak. Verder wordt de Europese richtlijn inzake databanken onder de loupe genomen evenals de opeenvolgende interpretaties hieraan sinds 1996 gegeven.
UITGEVERS EN BIBLIOTHECARISSEN: EEN GEMEENSCHAPPELIJKE DIGITALE BESTEMMING OF NIET?
door Anne Bergman-Tahon, director of the Federation of European Publishers, Brussels
In een digitale omgeving is alles bestemd om te veranderen en toch lijkt het op hetzelfde moment dat de rol van de uitgever en de bibliothecaris bij de vertaling naar de lezer toe gelijkaardig is aan de huidige ondersteuning. Wat verandert er dan? Hoe een evenwicht bewaren? Hoe samenwerken zonder te parasiteren? Nieuwe benaderingen worden overwogen en uitgetest en hun resultaten moeten verder worden onderzocht.
INDEX OR FOOTNOTE? HOW TO ENSURE THAT LIBRARIES POWER THE INFORMATION SOCIETY?
door Vincent Bonnet, director EBLIDA, The Hague (The Netherlands)
IFLA heeft een voorstel voor een internationaal verdrag over de beperkingen en uitzonderingen op het copyright voor de bibliotheken en archieven uitgewerkt en heeft een promotiecampagne ondernomen van dit verdrag bij de betrokken Lidstaten van de Wereldorganisatie voor de Intellectuele Eigendom. EBLIDA ondersteunt dit project op Europees niveau. Terwijl het copyright een pregnante vraag wordt, in het bijzonder in de digitale wereld, is het belangrijk dat de bibliotheek- en archivarissenverenigingen hun krachten bundelen met de verenigingen die werken rond gelijkaardige problematieken en eveneens met de consumentenverenigingen. Op 30 mei 2012 organiseerden verscheidene van deze verenigingen een conferentie in het Europees Parlement om de aandacht te trekken van de politieke beslissers over dit onderwerp.
UITLEIDING VAN DE DAG
door Christopher Boon, voorzitter van ABD-BVD
RECEPTIE
Georganiseerd met de steun van
Programma
VOORMIDDAG
Moderator: Evelyne Luctkens, project & bid manager International Organisations, I.R.I.S. Solutions & Experts S.A., Louvain-la-Neuve
ONTHAAL
INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG
door Patrick Lefèvre, directeur-generaal Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), vertegenwoordigd door Marc D’Hoore,
en Marc Van den Bergh, coördinator Inforum 2011
OAI-PMH FOR DUMMIES: HOE EEN INSTITUTIONELE REPOSITORY MET BEPERKTE MIDDELEN UITBOUWEN? EEN CASE STUDY
door Patrice X. Chalon, knowledge manager, Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg, Brussel
In 2006 evalueerde het KCE, een recent opgerichte federale instelling, de mogelijkheid om een institutioneel depot te ontwikkelen dat beantwoordt aan de OAI-PMH interoperabiliteitsstandaard. In deze uiteenzetting beschrijven we hoe en waarom het KCE op basis van haar bibliotheeksysteem een institutionele depot uitgebouwd heeft. We bespreken ook de uitdaging van het uitbouwen van meta-depots (aggregators) aan de hand van twee voorbeelden: een Belgisch en een Europees.
PAUZE
DE BIBLIOTHEEK OP TWITTER
door Wilma van den Brink, informatiespecialist Maatschappij en Recht, Hogeschool Amsterdam (Nederland)
Twitter lijkt het nieuwe wondermiddel te zijn om in contact te komen en banden te smeden met de doelgroep. Het aantal bibliotheken dat daarom een twitteraccount opent groeit hard. Maar worden de verwachtingen ook gehaald? De lezing staat stil bij de idealen en de werkelijke resultaten van nationale en internationale bibliotheken op twitter. Daarnaast staan ook de succesfactoren van Museum Boerhaave op twitter centraal en wordt er gekeken in hoeverre bibliotheken kunnen leren van de virtuele klantenbenadering door de museumwereld. Aan het einde van de presentatie is daarmee een realistisch beeld geschetst van het gebruik van twitter als medium door bibliotheken in de huidige tijd en worden er praktische handreikingen gegeven voor de toekomst.
NIEUWE DIGITALE ONTWIKKELINGEN: VIRTUELE VRAAG & ANTWOORD-DIENSTVERLENING
door Jean-Philippe Accart, directeur des études, Master of Advanced Studies in Archives, Library and Information Science, Universités de Berne et de Lausanne (Zwitserland)
De digitale gebruiker is een van de huidige componenten van het professionele landschap van documentalisten en bibliothecarissen en steeds meer en meer aanwezig op het Internet. Het is dus essentieel dat hij een – virtueel – antwoord vindt wanneer de behoefte zich voordoet. De online Vragen&Antwoorden-diensten die momenteel ontwikkeld worden zijn een mogelijk antwoord vanuit de bibliotheken en documentatiediensten, zelfs vanuit de archiefwereld. Het onderhouden van de op een virtuele manier gecreëerdedienstrelatie met de gebruiker is vandaag één van de uitdagingen voor de I&D-professionnals. De presentatie snijdt deze onderwerpen aan en schetst tegelijkertijd ook een panorama van de digitale omgeving.
LUNCH
NAMIDDAG
Moderator: Sylvia Van Peteghem, hoofdbibliothecaris Universiteit Gent
door Isabelle Somville-Cornet, juryvoorzitter ABD-BVD Prijs
Laureaat: Benjamin Peiffer, Bachelier en bibliothéconomie à la Haute école de la Province de Liège
Titel van het ingediende eindwerk: Mise à jour et révision de l’édition abrégée de la classification décimale universelle en vue d’une réédition.
CLOUD COMPUTING FOR LIBRARIES
door Annette Dortmund, product manager OCLC, Oberhaching (Duitsland)
More and more web applications become available, in various areas – cloud computing has become a generally known term. Is it also useful for libraries to put their management systems and data online? Which advantages does the cloud offer when it comes to web-based applications for library management and end-user services? And which new library cooperation and networking opportunities does this technology bring? The presentation gives an overview of the developments and considerations in the area of cloud computing for libraries and indicates which benefits the new generation of library applications has to offer. (De uiteenzetting wordt in het Engels gegeven)
PAUZE
QR-CODES: GADGET OF NIEUW WERKTUIG?
door Philippe Allard, chef de projet GIAL, chargé de gestion website van de stad Brussel, journalist
QR-codes in 1994 in Japan ontwikkeld, veroveren stilaan Europa. Gaat het hier om een simpele en eerder publicitaire gadget om een of andere computerfreak te verleiden of kan deze 2D-code daadwerkelijk bruikbaar zijn binnen de bibliotheken en de documentatiecentra en aanvullende informatie bevatten?
UITLEIDING VAN DE DAG
door Marc Van den Bergh, coördinator Inforum 2011
HET INTERNET VAN DINGEN ONTMOET HET INTERNET VAN MENSEN: “ONZICHTBARE” DIENSTEN VAN SLIMME SYSTEMEN
door Hans Appel, professor Computer Science & Sensor Technology, Hanze University of applied sciences, Groningen (Nederland)
Het is 2011, we laten het oude traditionele administratieve automatiseren achter ons, en staan open voor nieuwe frisse ideeën. Tegenwoordig bevat nagenoeg ieder nieuw product, iedere nieuwe dienst, een element dat te maken heeft met informatie- en communicatietechnologie. We stevenen steeds meer af op een wereld van slimme omgevingsgevoelige systemen. Computers dringen door in de haarvaten van de maatschappij. Computers krijgen zintuigen, computers leren voelen. Een wereld van “communities & crowds” (WE are smarter than ME) met sensors en actuators. Een wereld waar het leuk, aantrekkelijk en uitnodigend is om met de passie van de spreker: “computer science”, in aanraking te komen. We gaan die wereld verkennen. Kijken hoe en wat er wordt geïnnoveerd, en wat dat voor ons allen betekent. In onze dagelijkse bezigheden maar ook in de toekomstige mogelijkheden. “Thinking out of the Box” is het thema!
Gepland om 14u00, kon niet doorgaan.
RECEPTIE
Georganiseerd met de steun van
Programma
VOORMIDDAG
Moderator: Trudi Noordermeer, hoofdbibliothecaris Universiteit Antwerpen
ONTHAAL
INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG
door Patrick Lefèvre, directeur-generaal Koninklijke Bibliotheek van België (KBR),
en Marc Van den Bergh, coördinator Inforum 2010
FROM PRINT JUNGLE TO A NO SHELF LIBRARY – CREATING A HIGH PERFORMING LIBRARY FUNCTION THAT ADDS VALUE, DRIVES ORGANIZATIONAL CHANGE AND GENERATES SUCCESS
door Andrew Clark, group leader, UCB Library Services, Eigenbrakel
Strategic library planning and the need to maximize the value of both the content and the services delivered by the library is essential to ensuring that any specialist library doesn’t remain static but is an invaluable high performing asset to the corporation that continues to meet the growing information needs of library users and corporate executives. During the last 18 months the UCB library function has strategically and successfully transitioned itself from being a static and somewhat archaic function to a dynamic value adding facility that is highly respected by all areas of the business. Find out how this has been achieved and be inspired by success.
PAUZE
DE UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK K.U.LEUVEN EVALUEERT HAAR DIENSTVERLENING
door Werner Beyens, teamleider, Publieke Diensten Centrale Bibliotheek K.U.Leuven
In 2008 nodigde de Universiteitsbibliotheek van de K.U.Leuven alle studenten en personeelsleden uit om deel te nemen aan de LibQUAL+ enquête. Dit bibliotheekgericht kwaliteitsonderzoek meet de perceptie van producten en diensten bij haar klanten. De informatie door het onderzoek verzameld zal waardevol zijn wanneer toekomstige bibliotheekdiensten ter ondersteuning van onderzoek en onderwijs worden uitwerkt.
BIBLIOTHEEK VLISSINGEN MAAKT HET VERSCHIL: INFORMATIEBEMIDDELING IN DE GOOGLE-MAATSCHAPPIJ
door Karolien Selhorst, beleidsmedewerker, Digitale Bibliotheek & Kennismanagement OB Vlissingen (Nederland), hoofdredacteur Digitale Bibliotheek, zelfstandig adviseur
De enorme toename van het aantal soorten media leidt tot een overdaad aan informatie, waarmee steeds meer mensen geen raad weten. Tegelijkertijd zien we dat onze maatschappij een snelle verspreiding van de informatie- en kennistechnologie kent. De computer is nu ook in de vrije tijd een belangrijk medium voor tijdsbesteding, sociale contacten, communicatie en informatieverschaffing. Bibliotheek Vlissingen wil mensen in deze complexe en door informatie overspoelde wereld – de Google-maatschappij – zo goed mogelijk toerusten, zodat zij zich tot volwaardige en betrokken leden van de samenleving kunnen ontwikkelen. Om deze missie te realiseren zet Bibliotheek Vlissingen sterk in op een mix van kennis delen, mediawijsheid en web2.0.
LUNCH
NAMIDDAG
Moderator: Vincent Maes, voorzitter van ABD-BVD
door Isabelle Somville-Cornet, juryvoorzitter ABD-BVD Prijs
Laureaat: Lorraine Smal, Bachelière en bibliothéconomie et documentation diplômée par la Haute Ecole Paul Henri Spaak (Bruxelles)
Titel van het ingediende eindwerk: Situation de la lecture publique au Guatemala et analyse des résultats de l’enquête menée auprès de 24 bibliothèques soutenues par le projet Probigua.
STUDENTEN BEHEERSEN HET INFORMATIE-AANBOD: EEN OPLEIDING ALS CORE BUSINESS VAN DE UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK. MITS WELKE VERWACHTINGEN?
door François Frédéric, coördinator, Groupe Formation des Utilisateurs, Archives et Bibliothèques, ULB, Brussel
De universiteitsbibliotheken bekommeren zich al langer over de opleiding van hun gebruikers omtrent de informatiebeheersing. De taak werd alleen maar complexer door de evolutie van de informatie- en communicatietechnologieën. De laatste jaren ontstonden diverse competentiereferentiëlen die binnen de universiteit tot leidraad dienen om vormingsprogramma’s uit te werken. De opleiding dient niet uitsluitend verzorgd te worden door de I&D-verantwoordelijken, maar ook door het onderwijzend personeel. Het gaat immers niet louter om het bijbrengen van technische vaardigheden, de competentie om informatie te vinden en te beheersen is cruciaal binnen de universitaire opleiding. Van een universitair opgeleide mag verondersteld worden dat hij intellectuele, methodologische en technische vaardigheden in zijn bagage heeft zitten. Maar wat zijn de verwachtingen van de professionals.
ÉÉN I&D-PROFESSIONAL, VEEL BEROEPEN (PANEL)
Gaan de nieuwe technologieën eerder aanleiding geven tot een concentratie of een opsplitsing van het I&D-beroep? Beïnvloedt de digitalisering van de informatie elk van onze talrijke I&D-beroepen op gelijke wijze? Staan I&D-professionals open voor deze technologische ontwikkelingen? Is de segmentering van het beroep een gevolg van een verschillende gebruiker of van de manier waarop het beroep wordt ingevuld? Heeft dit gevolgen voor de opleiding?
met Katrien Bergé, directrice, Bibliothèque universitaire Moretus Plantin (FUNDP), Namen
Stéphane Dessicy, directeur, réseau des bibliothèques, Schaarbeek
Marie-Laurence Dubois, coördinatrice, Centre de documentation et du centre d’archives privées, Etopia, Namen
Marjan Grootveld, senior adviseur, onderzoeker, Zenc – Focus op oplossingen, Den Haag (Nederland)
Philippe Laurent, coördinator, EchosDoc, Brussel
Philippe Van Espen, verantwoordelijke documentatie, Vivaqua, Brussel
UITLEIDING VAN DE DAG
door Marc Van den Bergh, coördinator Inforum 2010
RECEPTIE
Georganiseerd met de steun van
Programma
VOORMIDDAG
Moderator: Patrick Vanouplines, Hoofdbibliothecaris Vrije Universiteit Brussel
ONTHAAL
INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG
door Patrick Lefèvre, directeur-generaal van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR),
Vincent Maes, voorzitter van ABD-BVD,
en Marc Van den Bergh, coördinator Inforum 2009
INFORMEREN EN INSPIREREN – OVER HET SERIEUS NEMEN VAN INFORMATIE
door Rik Maes, Hoogleraar informatie- en communicatiemanagement, Universiteit van Amsterdam, Nederland
In de afgelopen decennia zijn we druk in de weer geweest om de informatievoorziening vorm te geven. Recente ontwikkelingen van ICT, maar minstens zo zeer van het fenomeen ‘informatie’ en van de samenleving als geheel, nopen ons tot een veel pro-actievere opstelling als informatiemanagers. Een warm pleidooi voor ‘inspireren’ als tegenhanger van ‘ín-form-eren’ en een nieuwsgierig onderzoek naar de wijze waarop we deze nieuwe rol kunnen invullen.
PAUZE
DE ONDERHANDELING OM INFORMATIE TUSSEN DE KLANT EN DE DOCUMENTALIS-BIBLIOTHECARIS
door Yves-François Le Coadic, Professeur émérite de Science de l’information au Conservatoire National des Arts et Métiers et responsable du Séminaire doctoral dans cette discipline à l’Université de Marne-la-Vallée, Frankrijk
De gebruiker tevreden stellen bij zijn speurtocht naar informatie raakt de ziel van elke I&D-professional. Om dit te bereiken moet een moeilijke onderhandelingsprocedure doorlopen worden. De uiteenzetting zal stap voor stap analyseren welke informationele interacties zich afspelen in de relatie van de klant met de documentalist-bibliothecaris en/of met het digitale informatiesysteem.
DE TEVREDENHEID VAN DE GEBRUIKERS
door René Patesson, Professeur à l’Université Libre de Bruxelles, Directeur du Centre de Psychosociologie de l’Opinion
De tevredenheid van de gebruikers lijkt in het algemeen het resultaat te zijn van de kwaliteit en van de doeltreffendheid van de geleverde service. De uiteenzetting behandelt het concept «tevredenheid»: is het inderdaad zo eenvoudig te omschrijven als het op het eerste gezicht lijkt? Daarna onderzoekt de spreker de voordelen en beperkingen van de methodologie om de gebruikerstevredenheid te meten. Verder worden voorbeelden van tevredenheidsonderzoeken bekeken en de conclusies die eruit kunnen afgeleid worden.
LUNCH
NAMIDDAG
Moderator: Paul Thirion, Directeur général du Réseau des bibliothèques de l’Université de Liège, Luik
UITREIKING ABD-BVD PRIJS
SOCIAL NETWORKING AS A BUSINESS INFORMATION TOOL
door Arthur Weiss, Managing partner, Aware, Stanmore, Middlesex, UK
The public views social networking as a youth or teen-centred activity. In fact there are several ways businesses can benefit from such tools. These include general business peer-group networking as well as many more uses ranging from finding business partners and head-hunting to competitor and market research. There are also dangers – both for companies and site participants. Yet social networking sites should not be ignored – they are likely to become increasingly important as a means for communicating with all types of contact in the near future.
PAUZE
SPOETNIK
door Alice Doek, Hoofd informatiediensten, bibliotheek Universiteit van Amsterdam, Nederland
De Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam heeft haar medewerkers in 2008 een online cursus over nieuwe webtoepassingen aangeboden onder de titel SPOETNIK. Dit was een eigen bewerking van “23things”. Enkele tientallen medewerkers hebben dankzij SPOETNIK praktische kennis opgedaan en nagedacht over o.a. blogging, RSS, wiki’s, social bookmarking en de manier waarop de bibliotheek deze technieken kan gebruiken in haar dienstverlening. Alice Doek zal in deze lezing ingaan op het programma en de spin-off ervan.
OPLEIDEN OM INFORMATIEBEHEER TE BEHEERSEN ALS GRONDSLAG VAN DE INFORMATIEMAATSCHAPPIJ
door Abdelaziz Abid, Consultant UNESCO, Parijs, Frankrijk
Levenslang vergaart men kennis, maar vooral hoe sneller men zich bekwaamheden, gewoonten en vaardigheden om leerprocessen te beheersen toeeigent, des te vlugger beheerst men de informatie. De aanleg om deze bekwaamheden, gewoonten en vaardigheden aan te wenden, laat ons toe oordeelkundig te beslissen zowel op persoonlijk en familiaal vlak als op welzijns- en gezondheidsgebied en op het vlak van opvoeding, burgerschap en werkgelegenheid. De opleiding tot het beheersen van de informatie is een sleutelcompetentie in de veranderende en concurrentiële leefomgeving van de 21ste eeuw. Zij vormt zowat de sokkel van de kennismaatschappij die de UNESCO promoot op de wereldtop van de informatiemaatschappij.
UITLEIDING VAN DE DAG
door Marc Van den Bergh, coördinator Inforum 2009
RECEPTIE
Georganiseerd met de steun van
Programma
VOORMIDDAG
Moderator: Julien Van Borm, ere-hoofdbibliothecaris Universiteit Antwerpen
ONTHAAL
INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG
door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR),
en Paul Heyvaert, voorzitter van ABD-BVD
CONTINUING PROFESSIONAL DEVELOPMENT: PRINCIPLES AND BEST PRACTICES
door Jana Varlejs, associate professor Rutgers School of Communication, Information and Library Studies (SCILS), New Jersey, USA
An IFLA section has developed a manifesto for quality professional development and workplace learning. The question now is, how to secure the commitment of library/information staff, and their institutions and associations to these recommendations and their implementation.
PAUZE
EEN POGING TOT KWALITEITSWAARBORG IN I&D-BEROEPEN: EEN LAST OF EEN LUST?
door Marc Impe, voorzitter van de raad van beheer Service pour la transformation, l’innovation et le changement social (STICS), Brussel
Op welke manier kunnen we een kwaliteitsdrempel inbouwen in I&D-beroepen? Een zorg meer voor een logistieke dienst naar de gebruiker toe of een poging om het processus te verbeteren. Een eerder zachte aanpak om de poging tot kwalitaitswaarborg ingang te doen vinden.
DE INFORMATIEKAART: INFORMATIE ALS STRATEGISCH ELEMENT IN EEN ORGANISATIE
door Jan Van Hee, zaakvoerder, senior advisor Maarifa, Berlare
De informatiehuishouding van een organisatie wordt steeds complexer. Met technologische hoogstandjes probeert men daar een kant-en-klare oplossing voor te bieden. Vele van deze projecten mislukken omdat men nagelaten heeft een informatie-audit te maken. Voorbeelden leiden ons tot deze informatie-audit die uitmondt in een “informatiekaart” : een schema dat inzicht biedt in de informatiebehoeften, -stromen en -opslag in een organisatie.
LUNCH
NAMIDDAG
Moderator: Jean Moulin, directeur Dienst voor Wetenschappelijke en Technische Informatie
CoP (communauté de pratique) ALS COLLECTIETOOL EN ONDERDEEL VAN BEST PRACTICES
door Jean-Louis Janssens, knowledge & communication manager, SUEZ University, Brussel
In een wereld die steeds complexer wordt en door de globalisering ook steeds meer concurrentieel, wordt kennisoverdracht belangrijker. Meerdere pistes staan open voor ondernemingen en organisaties op het vlak van best practices. De ervaring op het vlak van CoP binnen de SUEZ-groep wordt toegelicht.
PAUZE
BEST PRACTICES IN COLLECTIE INFORMATIE IN MUSEA
door Wilbert Helmus, hoofd Afdeling Collectie- en Kennismanagement, resp. Friesch Museum en Nationaal Keramiekmuseum Princessehof, Leeuwarden, Nederland
Musea beschikken over een rijke hoeveelheid informaties en willen met hun informatievoorziening aansluiten op de wensen van het publiek. Welke trends spelen er op het terrein van collectie informatie in musea? Welke plaats nemen standaarden zoals SPECTRUM-N in bij best practices in het cultureel erfgoedveld? Er wordt ook ingegaan op het belang van dataconservering en de mogelijke vormgeving daarvan in musea.
BEST PRACTICES FOR BUILDING AN ONLINE LIBRARY
door Andrea Simmons, product manager d’ Integrated New Media (INM), Montreal, Canada
One of the greatest challenges that information professionals face today is how to organize and present large volumes of information over the web. This session address the role of the eLibrary in making volumes of content available online to many users in a usable and searchable way. Key topics include: basic requirements, tips and tricks, examples and factors to consider.
AFRONDING VAN DE DAG
RECEPTIE
Georganiseerd met de steun van
Programma
VOORMIDDAG
ONTHAAL
INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG
door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR),
en Paul Heyvaert, voorzitter van ABD-BVD
EEN OVERZICHT VAN BEPAALDE NIEUWE TECHNOLOGIEËN EN HUN RELEVANTIE VOOR INFORMATIEWERKERS
door David Tebbutt, zelfstandig consulent, Groot-Brittannie
David Tebbutt is reeds méér dan veertig jaar bedrijvig met software onderzoek en als journalist die regelmatig artikels pleegt voor de I&D professional volgt hij nieuwe en interessante ontwikkelingen op de voet. Wat bedoelen wij eigenlijk wanneer wij het hebben over nieuwe technologieën? David Tebbutt zal niet alleen antwoorden verschaffen, maar ons ook een overzicht geven van deze hedendaagse technologieën. Hij zal de pro’s en contra’s afwegen van sommige programma’s wanneer deze in bibliotheken en informatiecentra dienen te worden geïmplementeerd.
EEN KRITISCHE KIJK OP NIEUWE CLASSIFICATIETECHNIEKEN
door Céline Van Damme, assistant researcher, Studies in Mathematics, Operational research, Statistics and Information systems (MOSI), Vrije Universiteit Brussel
De laatste jaren kent het World Wide Web een ware informatie-explosie. Dit heeft als gevolg dat het informatiezoekproces heel moeilijk wordt. Om dit probleem op te lossen vinden nieuwe classificatietechnieken (folksonomies en ontologies) meer en meer opgang op het web. Tijdens de presentatie zullen deze technieken toegelicht worden en vergeleken met de klassieke classificatietechnieken van de documentalist.
PAUZE
DEBAT
onder leiding van Jean Michel, zelfstandig consulent, Jean MICHEL Conseil, Frankrijk
UITREIKING ABD-BVD PRIJS
door Isabelle Somville-Cornet, juryvoorzitter ABD-BVD Prijs
Laureaat: Virginie Tacq, Bachelière en bibliothéconomie et documentation diplômée par la Haute Ecole Léon-Eli Troclet (Liège)
Titel van het ingediende eindwerk: La classification de la Library of Congress : étude et adaptation à la Bibliothèque de Psychologie et des Sciences de l’Education de l’Université Catholique de Louvain.
LUNCH
NAMIDDAG
DE COMPETITIVITEIT VAN EEN OPEN SOURCE SOFTWARE VOOR ORGANISATIES
door Diane Revillard, directeur projecten, Di&Mark, Frankrijk
De informaticasector kent belangrijke ontwikkelingen: niet alleen het functioneren evolueert, maar ook marktstructureel stelt men belangrijke wijzigingen vast in aanbod en vraag. Het vrij beschikbaar worden van beheerssoftware is hier niet vreemd aan. Aanvankelijk was er argwaan vanuit de wetenschappelijke wereld en vanuit grotere administraties. Ondertussen nam de kwaliteit aanzienlijk toe en kreeg deze beheerssoftware een meer duurzaam karakter. Dit wordt nog benadrukt door de tussenkomst van belangrijke internetspelers en de aanwezige potentieel voor een verdere ontwikkeling.
WEB 2.0: HOE EEN NETWERK VAN GEBRUIKERS DE INFORMATIEOVERVLOED BEKAMPT
door Kristof Michiels, wetenschappelijk onderzoeker, Studies on Media, Information & Telecommunication (SMIT), Vrije Universiteit Brussel
Web 2.0 maakt van het publiek tegelijk producent en consument. Voorheen gebeurde het publiceren van inhoud op het web volgens een one-to-many broadcast model, via het communiceren van informatie naar individuen. Web 2.0 doet meer dan enkel informatie delen en faciliteert een many-to-many conversatie-model tussen individuen, zonder strakke mediëring of controle van organisaties. Dit levert heel wat user-generated content op. Denken we maar aan de door eindgebruikers gecreëerde Wikipedia-encyclopedie. Deze impliciete samenwerking tussen gebruikers wordt in vele gevallen ook ingezet om het rijke aanbod te structureren en het zoekproces zo eenvoudig mogelijk te laten verlopen. In zijn lezing gaat Kristof Michiels aan de hand van tal van voorbeelden in op de manieren waarop dit in de Web 2.0-wereld gebeurt. Hij staat ook stil bij de mogelijkheden en gevolgen voor traditionele instellingen als bibliotheken en informatiecentra.
PAUZE
DEBAT
onder leiding van Inge Van Nieuwerburgh, coördinator van de digitale bibliotheek, Universiteit Gent
EN DE LOOK VAN DE I&D PROFESSIONAL…
een interactieve sessie onder leiding van Inge Van Nieuwerburgh, coördinator van de digitale bibliotheek, Universiteit Gent,
en Jean Michel, zelfstandig consulent, Jean MICHEL Conseil, Frankrijk.
Wat is onze verhouding met de nieuwe technologieën? Kunnen we ons hierin vinden als “gewone” gebruikers? Wij beschikken immers dikwijls enkel over onze professionele nieuwsgierigheid, onze vaardigheid zonder al te veel bijkomende opleiding. Zijn we niet al te kritisch? Herkennen we ons als 2.0 I&D professional? Voelen we ons nog steeds diezelfde I&D werker als vroeger of was de (r)evolutie toch zo groot? Niemand is beter geplaatst dan een BVD-lid om een inzicht te geven in de steeds wijzigende I&D wereld. Wat zijn onze ervaringen, onze illusies, onze desillusies en onze hopen?
RECEPTIE
Programma
VOORMIDDAG
ONTHAAL
INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG
door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR),
Philippe Laurent, voorzitter van ABD-BVD,
en Vincent Maes, coördinator Inforum 2006
INFORMATIE- EN DOCUMENTATIEDIENSTEN EN DE KLANT: HET BELANG VAN DE MARKETING
door Réjean Savard, professor aan de École de bibliothéconomie et des sciences de l’information (EBSI), Université de Montréal, Canada
Wat verstaan we uiteindelijk onder marketing ? Hoe kunnen de principes positief worden ingevuld voor bibliotheken en documentatiecentra? Hoe wordt marketing zowat overal toegepast ? Wat zijn de gevolgen voor de verantwoordelijken van documentatiecentra ? Het programma : definities, theoretische en praktische aspecten en tenslotte alles op een marketingrijtje voor informatiecentra.
VASTSTELLEN VAN INFORMATIEBEHOEFTEN IN EEN BEDRIJFSCONTEXT
door Mia Brugmans, Business Intelligence, Inbev
Het peilen naar de informatiebehoeften in een organisatie kan een omvangrijke onderneming zijn, maar het kan ook gebeuren op een beperkte schaal of het kan een opeenvolging zijn van kleinere peilingen. De belangrijkste redenen waarom in een organisatie een behoeftepeiling wordt uitgevoerd zijn vandaag de (re)organisatie van bibliotheken of informatiediensten, kennisbeheer, het intranet, (elektronisch) document- en archiefbeheer, gegevensbeveiliging. Aan de hand van voorbeelden wordt getoond hoe de theorie in de gewone praktijk kan worden omgezet.
NAAR EEN EUROPESE CERTIFICATIE IN DE INFORMATIE EN DE DOCUMENTATIE: EEN VOORDEEL VOOR DE KLANT (NL)
door Marc Van den Bergh, bestuurder van ABD-BVD, CERTIDOC-jurylid
In tal van Europese landen bestaat de tendens om beroepscompetenties te valideren en niet louter meer af te gaan op een diploma. Het CERTIDOC-consortium werkte voor de ruime sector van de informatie en de documentatie een Euroreferentieel uit toepasselijk in een aantal landen van de Europese Unie. De Belgische Vereniging voor Documentatie werkt(e) mee aan de opstelling en jureert om een met uw niveau (assistent, technisch medewerker, manager, expert) overeenstemmend certificaat te behalen.
PAUZE
DEBAT
geleid door Dirk Van Eylen, adviseur kennismanagement, Federale Overheidsdienst Personeel en Organisatie – Kennismanagement
LUNCH
NAMIDDAG
DOORZICHT EN MARKETING IN DE SECTOR VAN DE GEZONDHEIDSINFORMATIE
door Llewellyn Losfeld, webmaster-documentalist FARES (Fonds des Affections RESpiratoires)
Sinds een aantal decennia voorzien documentatiecentra en bibliotheken uit de gezondheidsector meer en meer in de basisbehoeften van de sectorale onderzoekers en de studenten. Niettegenstaande het slechts voorhanden zijn van wat we een basissubsidiëring zouden kunnen noemen, bestaat er toch nog steeds een degelijke beroepskwalificatie om aan de steeds groeiende kenniskoorts van de gebruikers te voldoen. Het gebrek aan middelen en de wens om de gebruikers te blijven ondersteunen, leidt tot een intensere samenwerking tussen de verschillende centra en doet uiteindelijk netwerken van informatie ontstaan, netwerken waardoor ervaringen kunnen uitgewisseld worden en problemen op een forum geplaatst. Tussen deze utopie en de dagdagelijkse realiteit bestaat wel een grote kloof. Gezien de veranderende omgeving, dient de informatiewerker zich permanent in vraag te stellen.
KLANTEN WINNEN : EEN KWESTIE VAN KIEZEN!
door Bart van der Meij, directeur projecten, Reekx, Nederland
De omgeving waarin een bibliotheek, documentatie- of informatieafdeling opereert wordt steeds complexer, met meer concurrentie, nieuwe technieken, klanten die mondiger worden, etc. De gevolgen voor de positie van de afdeling binnen een organisatie of markt kunnen groot zijn. De positionering en de verwachting van de afdeling staat ter discussie óf is aan herbezinning toe. In veel gevallen bestaat of ontstaat er een behoefte aan nieuwe of vernieuwde afdelingen, andere en/of verbeterde producten/diensten, nieuwe werkprocessen, nieuwe doelgroepen & markten en bovenal aan andersoortige informatiespecialisten. Aan de hand van verschillende marketingthema’s en met voorbeelden uit zijn eigen adviespraktijk helpt Bart van der Meij u met uw eigen juiste weg te vinden, licht hij concepten van klantgerichte marketing toe, speelt ‘advocaat van de duivel’ en confronteert de toehoorders met hun eigen praktijk.
PAUZE
EEN LASTIGE KLANT… WAT NU GEDAAN?
door Marc De Tienne, learning advisor FOPAS (Fonds ter bevordering van de werkgelegenheid en de opleiding van de verzekeringssector),
lesgever Junior chamber international (JCI)
“Ik wacht reeds 3 weken op de informatie die er na 3 dagen zou zijn !!”. Misverstand of slechte wil ? Tijdens de uiteenzetting zullen de verschillende types moeilijke klanten bekeken worden en de redenen nagegaan waarom ze moeilijk lijken. We zullen de gedachtegang van de moeilijke klant trachten na te gaan en in welke situatie de documentatiewerker zich als tussenpersoon bevindt. De analyse van het probleem kan uiteindelijk leiden tot een betere verstandhouding. De uiteenzetting gaat in op de verschillende stadia in de communicatie en de hulpmiddelen om tot een genormaliseerde klantenservice te komen.
NAAR EEN EUROPESE CERTIFICATIE IN DE INFORMATIE EN DE DOCUMENTATIE: EEN VOORDEEL VOOR DE KLANT (FR)
door Isabelle Somville-Cornet, bestuurder van ABD-BVD, CERTIDOC-jurylid
In tal van Europese landen bestaat de tendens om beroepscompetenties te valideren en niet louter meer af te gaan op een diploma. Het CERTIDOC-consortium werkte voor de ruime sector van de informatie en de documentatie een Euroreferentieel uit toepasselijk in een aantal landen van de Europese Unie. De Belgische Vereniging voor Documentatie werkt(e) mee aan de opstelling en jureert om een met uw niveau (assistent, technisch medewerker, manager, expert) overeenstemmend certificaat te behalen.
DEBAT
geleid door Michel Dorban, professor; verantwoordelijk sectie bibliotheek, maîtrise en science et technologies de l’information, UCL
RECEPTIE
Programma
VOORMIDDAG
ONTHAAL
INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG
door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR),
en Philippe Laurent, voorzitter van ABD-BVD
ENTERPRISE CONTENT MANAGEMENT, HYPE OF WERKELIJKHEID?
door Peter Hinssen, Business Consultancy, Amplexor
Alhoewel het bedrijfsleven heel positief staat tegenover het “Enterprise content management” stellen de informatiedeskundigen zich vragen hieromtrent. Gaat het hier echt om nieuwe paradigma’s of betreft het hier het zoveelste falen van de hun zo vertrouwde informatiesystemen? Hebben zij uiteraard een functie te vervullen? Welke competenties kunnen zij laten gelden? Peter Hinssen geeft antwoord op al deze vragen en onderzoekt voor ons de talrijke facetten van ECM zodat wij een duidelijker begrip krijgen van wat zich achter deze generische term schuilhoudt.
SELECTIE EN EVALUATIE VAN INFORMATIESYSTEMEN
door Vincent Maes, Business Consultant, Landsbond der Christelijke Mutualiteiten
Hoe zouden wij er in slagen onze klanten tevreden te stellen zonder informatiesystemen? Het perfecte systeem bestaat gewoon niet, daarom komt het er op neer het minst slechte te kiezen via selectie en evaluatie. Op basis van proefondervindelijk onderzoek met meerdere projecten werd een procedure opgesteld die het mogelijk maakt de praktische informatie ter beschikking te stellen van geïnteresseerden.
PAUZE
DEBAT
geleid door Marcel Roofthoofd, voorzitter BELAIIM
UITREIKING ABD-BVD PRIJS
door Isabelle Somville-Cornet, juryvoorzitter ABD-BVD Prijs
Laureaat: Aude Alexandre, DES en Sciences et Technologies de l’Information – Université libre de Bruxelles – Section Infodoc
Titel van het ingediende eindwerk: Évaluation des apports d’une ontologie au niveau de l’exploitation et de l’organisation de la connaissance, comparaison avec les possibilités d’un thesaurus.
LUNCH
NAMIDDAG
INFORMATIETALEN : NIEUWE TRENDS
door Ron Davies, zelfstandig raadgever-expert
De recente toepassingen in informatiebeheer, de wereldwijde verbreiding van de informatiemaatschappij, het omvangrijke gamma hulpmiddelen op het internet en het streven naar het ontwerpen van een semantisch web: al deze ontwikkelingen brachten nieuwe behoeften teweeg en hebben de situatie van de informatietalen sterk beïnvloed. Nieuwe instrumenten werden gecreëerd zoals de taxonomieën en de ontologieën. De intervenant zal ons uitleggen welke invloeden deze trends hebben gehad op de ontwikkelingsof aanpassingsactiviteiten van nationale en internationale normen.
THESAURI, ONTOTHESAURI, HUN OPBOUW, ONDERHOUD EN AANWENDING
door Fernand Vandamme, The Babbage Institute for Knowledge- and Information Technology (BIKIT)
Een overzicht zal gegeven worden over de nieuwe ontwikkeling i.v.m. content management gebaseerd op thesauri en ontothesauri benaderingen. De nadruk zal gelegd worden op de impact hiervan kwa opbouw, onderhoud en aanwending aan de hand van enkele demonstraties in vivo.
PAUZE
EUROVOC, MEERTALIGE THESAURUS : ONDERHOUD EN PRAKTISCHE ASPECTEN
door Isabelle Gautier, Onderhoudscomité Eurovoc, Europees Parlement
Eurovoc, de meertalige thesaurus ontwikkeld door het Europees Parlement wordt heden ten dage méér en méér gewaardeerd als documentair hulpmiddel. De uiteenzetting geeft een overzicht van de thesaurus, maar eveneens van bijzonderheden, onderhoud en dagelijks gebruik in de bibliotheek van het Europees Parlement.
DEBAT
geleid door Corentin Roulin, Retail Business Information Manager, De Post
RECEPTIE
Programma
VOORMIDDAG
ONTHAAL
INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG
door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR),
en Philippe Laurent, voorzitter van ABD-BVD
ZIN EN ONZIN VAN COMPETENTIEMANAGEMENT
door Dick De Bie, onderwijskundig adviseur en publicist, BDF Adviesgroep, Nederland
Vanwaar die aandacht voor competenties? – Wat zijn competenties nu precies? Wat is de zin en de onzin ervan? – Wat kunnen competenties betekenen voor het beroepsonderwijs? – Wat zijn de praktische consequenties van competenties voor het leren en onderwijzen (met voorbeelden uit de opleiding voor informatiespecialist en documentalist).
COMPETENTIEBEHEER, -ONTWIKKELING EN -EVALUATIE
door Monique Watelet en Elisabeth De Vos, business consultants, Mercuri Urval
Mensen vormen nog steeds het basiskapitaal van een onderneming of organisatie. Menselijk kapitaal is het enige dat resultaten genereert. De laatste 30 jaar heeft Mercuri Urval honderdduizenden kandidaten geëvalueerd naar een specifieke functie of met het oog op een ondernemings- of organisatie-ontplooiing. De sprekers hebben het over de expertise die Mercuri Urval heeft opgebouwd in het kader van de evaluatie, het competentiebeheer en -ontwikkeling en dit zowel naar functies als naar individuen.
PAUZE
DEBAT
geleid door Dirk De Beukelaer, information center manager, Agfa-Gevaert
UITREIKING ABD-BVD PRIJS
door Isabelle Somville-Cornet, juryvoorzitter ABD-BVD Prijs
Laureaat: Bruno Vermeeren, Universiteit Antwerpen – Informatie- & Bibliotheekwetenschap
LUNCH
NAMIDDAG
DE BEROEPSCOMPETENTIEPROFIELEN IN DE SECTOR INFORMATIEVOORZIENINGEN
door Anne Roose en Leen Verachtert, medewerkers beroepsprofielenwerking, Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV)
Sinds 1997 ontwikkelt de SERV beroepscompetentieprofielen, sedert 2000 ook beroepenstructuren. Dit gebeurt volgens een wetenschappelijk ontwikkelde methode en volgens een samenwerkingsakkoord met de sectorale sociale partners en opleidingsfondsen, soms ook met de sectorcommissies van de SERV en de beroepsverenigingen. Ook voor de sector informatievoorzieningen werden in 2002 en 2003 een beroepenstructuur en een viertal beroepsprofielen ontwikkeld. Aan de hand van de methodiek voor het opstellen van beroepsprofielen wordt dit aan u voorgesteld.
INFORMATIE- EN DOCUMENTATIEWERKERS IN SPANJE: DE MOGELIJKHEDEN VAN HET EUROPEES SYSTEEM CERTIDOC
door Carlos Miguel Tejada Artigas, lid van het directiecomité SEDIC (Sociedad Española de Documentación e Información Científica), vertegenwoordiger binnen het CERTIDOC-project, Spanje
Het SEDIC is in Spanje een van de hoofdrolspelers binnen zijn domein. Sinds 1997 levert zijn gespecialiseerde afdeling certificaten af aan de belangstellenden uit de informatiesector.
De uiteenzetting geeft eerst een beknopt inzicht van de evaluatieprocedure om de bekwaamheid van de kandidaten na te gaan (reglementeringen, barema’s, basiskennis, certificatie-organismen etc.). Vervolgens gaat de spreker in op de werking van SEDIC en zijn tijdens de voorbije zes jaar opgedane ervaring, dit aan de hand van de uitgereikte certificaten, het profiel van de aanvragers, het niveau van de certificaataanvraag e.d.m. Tot slot worden de verwachtingen van SEDIC aangaande het Europese project CERTIDOC uitgelegd.
PAUZE
ICT EN DE ONTWIKKELINGEN BINNEN DE INFORMATIESECTOR
door Marc Zune, onderzoeker, LENTIC (Laboratoire d’Etudes sur les Nouvelles Technologies de l’Information et de la Communication, ULg)
Sinds enkele jaren heeft ICT de klassieke informatiesector volledig veranderd. De sector van de uitgeverijen en van de documentatieleveranciers en -behandelaars ondergingen hiervan sterke invloeden. ICT brengt meer kennis, competentie en professionalisme waar dit vroeger eerder als statisch werd aanzien. ICT beïnvloedt de arbeidsmarkt en brengt tal van voordelen voor de organisatie. De spreker gaat vooral in op het ontstaan van een nieuwe beroepslogica en wat de evoluties teweeg brengen.
DEBAT
geleid door Jean-Michel Rauzier, editor, Le Documentaliste
RECEPTIE
Programma
VOORMIDDAG
ONTHAAL
INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG
door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR),
en Philippe Laurent, voorzitter van ABD-BVD
DE INFORMATIEVOORZIENING ALS ECONOMISCHE FACTOR: EEN WAARDEOORDEEL ALS INZET
door Daniel Confland, Directeur du développement, Groupe Jouve, Frankrijk
Informatie is vandaag meer en meer een essentieel basisgegeven om de concurrentiestrategie tussen bedrijven en organisaties te helpen bepalen. Op dit ogenblik staat de kost van informatievoorziening ter discussie, de afweging van de lasten ten opzichte van wat de informatie uiteindelijk effectief opbrengt weegt hoe langer hoe meer door. Buiten het effectieve gebruik dat men maakt van de informatie, is de waarde als dusdanig echter moeilijk meetbaar. Het doelmatigheidsonderzoek staat dan ook ter discussie en ligt erg gevoelig. Uit verschillende onderzoeken zowel uit theoretische als meer praktische hoek blijkt de noodzaak om steeds over pertinente informatie te kunnen beschikken, informatie noodzakelijk als onderbouw voor een verdere bedrijfsontwikkeling en nodig om de concurrende markten te onderkennen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat informatie een steeds belangrijker plaats gaat innemen.
INFORMATIE AAN DE JUISTE PRIJS: BEREKENING EN INTERNE FACTURERING IN EEN MULTINATIONAL
door Christian Thiriaux, Development Manager, Intellectual Assets Management, Solvay SA
De interne diensten van een bedrijf, zoals het documentatiecentrum en de bibliotheek, ondergaan meer en meer de concurrentie van outsourcing. Hun erkenning wordt bepaald door de toegevoegde waarde die zij voor het bedrijf betekent en de doorzichtigheid van de gemaakte kosten:
– de berekening van een billijke prijs rekening houdend met de concurrentiële kwaliteit/prijs verhouding die is aanvaard door de het geheel van de interne klanten met inbegrip van een duidelijke identificatie en verantwoording van de verschillende bestanddelen voor elk der voorgestelde diensten;
– een systeem van interne facturering aangepast aan de bedrijfsstructuur en steunend op een duidelijk omschreven tarifering met voorrang aan een facturering per transactie (“pay as you use”) eerder dan een forfaitaire facturering op basis
van een verdeelsleutel;
– een kostensensibilisatie bij de verschillende actoren (informatieprofessionals en eindgebruikers) : elke informatie heeft een prijs die men kan beheersen !
– een sluitende begroting.
De toegepaste modellen van het Departement “Technical Information” van Solvay worden als voorbeeld aangehaald (wetenschappelijke persoverzichten, bibliografische opzoekingen, toegang tot de primaire documenten).
PAUZE
LIBECON, EEN INTERNATIONAAL ONDERZOEK NAAR BIBLIOTHEEKECONOMIE
door Pascale Van Dinter, Wetenschappelijk medewerker van de Dienst voor Wetenschappelijke en Technische Informatie (DWTI)
LibEcon is een Europees project dat als doel heeft bibliotheekstatistieken per land op een uniforme manier te verzamelen en deze gestandaardiseerde gegevens op de LibEcon-project website te publiceren.De LibEconstatistieken zijn gebaseerd op ISO2789 (International Standard on Library Statistics), ISO1162 (Library Performance Indicators), het werk van IFLA en UNESCO. In België coördineert de federale Dienst voor Wetenschappelijke en Technische Informatie (DWTI) de verzameling van de gegevens voor de Koninklijke Bibliotheek, de openbare bibliotheken, de bibliotheken van instellingen voor hoger onderwijs en de speciale bibliotheken. De DWTI werkt op zijn beurt samen met de coördinatoren van de deelgebieden. Tijdens deze presentatie zullen de volgende onderwerpen aan bod komen:
– het belang van bibliotheekstatistieken;
– de doelstellingen van het LibEcon-project;
– een stand van zaken op Belgisch vlak;
– een stand van zaken op wereldniveau.
DEBAT
geleid door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR)
LUNCH
NAMIDDAG
CONSORTIUMLICENTIES, HOE INTERESSANT ZIJN DE DEALS?
door Veerle Kerstens, Functioneel analist, LIBIS Bibliotheekinformatica; Coördinator Vlaams Overlegorgaan Wetenschappelijk Bibliotheekwerk (VOWB)
Het sterk groeiend aanbod aan elektronische informatie en de al even sterk stijgende prijzen van deze bronnen brengt meer en meer wetenschappelijke bibliotheken ertoe om bij de collectievorming nieuwe businessmodellen te verkennen. Het wordt hoe langer hoe moeilijker om eindgebruikers toegang te geven tot alle relevante bronnen in hun vakgebied. Door zich te verenigen in een consortium kunnen bibliotheken hun onderhandelings-positie versterken en zo trachten betere licentievoorwaarden en prijzen te bekomen. Informatieleveranciers van hun kant zien ook voordelen in consortiumdeals, o.m. als een middel om hun inkomsten (minstens) te bestendigen. Gewoonlijk bestaat een consortiumdeal dan ook uit een verruiming van het informatie-aanbod in ruil voor een relatief kleine meerprijs op de totale besteding van alle consortiumleden. Deze presentatie bespreekt een aantal prijsmodellen voor consortiumcontracten, ondermeer op basis de ervaringen in het kader van het VOWB-project “Elektron”… Wat zijn de voor- en nadelen voor bibliotheken van de prijsmodellen die informatie-leveranciers momenteel voorstellen? Hoe toepasbaar blijven ze in de toekomst?
HET OPTIMALISEREN VAN DE ECONOMISCHE KOST VAN INFORMATIE DOOR HET EFFICIËNTE BEHEER VAN DE INFORMATIEBRONNEN
door Muriel Hustin, verantwoordelijke informatievoorziening van Dexiabank
De drastische besparingen maken het noodzakelijk om de informatievoorziening binnen de onderneming strategisch uit te stippelen. Het “waarde-element” of met andere woorden de manier om het kostenaspect van de informatie af te wegen, laat toe de concurrentiele toestand te verbeteren door zo nauwlettend mogelijk producten en diensten af te stemmen op de wensen van de klant.
PAUZE
HOEVEEL GELD KOST GRATIS INFORMATIE UW ORGANISATIE?
door Peter Rosenbrand, Directeur, COBIDOC bv, Nederland
Bestaat er werkelijk gratis informatie en zo ja hoe nuttig is deze informatie ? In deze presentatie zullen we ons richten op informatie die van belang is voor beroep en bedrijf. Sommige gebruikers wensen niet te betalen voor informatie, omdat het allemaal te vinden zou zijn op Internet zonder kosten. Dit idee kan zeer kostbare gevolgen hebben voor het bedrijf. Een andere opvatting is dat informatie gratis zou moeten zijn. Deze discussie vindt vooral plaats onder wetenschappers, die de rol van de wetenschappelijke uitgevers betwisten. Een derde opvatting is, dat de informatie in ieder geval voor de gebruiker gratis zou moeten zijn. In werkelijkheid is iedereen het er over eens dat informatie niet gratis is, maar gratis lijkt. De informatie moet namelijk altijd betaald worden, ook al is dat niet direct door de gebruiker zelf. In deze presentatie gaan we in op de tegenstellingen tussen gratis en betaalde informatie, op de vraag waarom voor informatie betaald zou moeten worden, waarom men graag voor informatie betaalt en waarom gratis informatie in sommige gevallen als verdacht wordt beschouwd. Kennelijk bestaat nog steeds het idee, dat men wel gratis kan drinken, maar dat iemand anders blijkbaar het gelag betaalt. De echt Hollandse uitdrukking ‘goedkoop is duurkoop’ gaat ook hier op. De verschillende aspecten van de tegenstelling tussen gratis en betaalde informatie zullen aan de orde komen met daarbij de nodige voorbeelden.
DEBAT
geleid door Simone Jérôme, convervatrice honoraire, Bibliothèque des Sciences, Université de Liège
UITREIKING ABD-BVD PRIJS
door Marc Vandeur, juryvoorzitter ABD-BVD Prijs
Laureaat: Liesbeth Baaten, Gegradueerde in het Bibliotheekwezen en de documentaire informatiekunde- CVO Pestalozzi – Antwerpen
RECEPTIE
-
31
MEI
2012Inforum 2012 – ‘Alt+0169’: copyright v. copywrong
In samenwerking met Georganiseerd met de steun van Programma VOORMIDDAG Moderator: Elena Phalet, wetenschappelijk medewerker Dienst voor Wetenschappelijke en Technische Informatie, Brussel ONTHAAL INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG Patrick Lefèvre, directeur-generaal van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), vertegewoordigd door Frédéric Lemmers, en Marc Van den Bergh, coördinator van Inforum 2012 […]
-
19
MEI
2011Inforum 2011 – I&D: for dummies???
In samenwerking met Georganiseerd met de steun van Programma VOORMIDDAG Moderator: Evelyne Luctkens, project & bid manager International Organisations, I.R.I.S. Solutions & Experts S.A., Louvain-la-Neuve ONTHAAL INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG door Patrick Lefèvre, directeur-generaal Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), vertegenwoordigd door Marc D’Hoore, en Marc Van den Bergh, coördinator Inforum […]
-
29
APR
2010Inforum 2010 – Together we stand
In samenwerking met Georganiseerd met de steun van Programma VOORMIDDAG Moderator: Trudi Noordermeer, hoofdbibliothecaris Universiteit Antwerpen ONTHAAL INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG door Patrick Lefèvre, directeur-generaal Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), en Marc Van den Bergh, coördinator Inforum 2010 FROM PRINT JUNGLE TO A NO SHELF LIBRARY – CREATING A […]
-
30
APR
2009Inforum 2009 – It’s all about people
In samenwerking met Georganiseerd met de steun van Programma VOORMIDDAG Moderator: Patrick Vanouplines, Hoofdbibliothecaris Vrije Universiteit Brussel ONTHAAL INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG door Patrick Lefèvre, directeur-generaal van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), Vincent Maes, voorzitter van ABD-BVD, en Marc Van den Bergh, coördinator Inforum 2009 INFORMEREN EN INSPIREREN – […]
-
17
APR
2008Inforum 2008 – Best practices in de informatiewereld
In samenwerking met Georganiseerd met de steun van Programma VOORMIDDAG Moderator: Julien Van Borm, ere-hoofdbibliothecaris Universiteit Antwerpen ONTHAAL INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), en Paul Heyvaert, voorzitter van ABD-BVD CONTINUING PROFESSIONAL DEVELOPMENT: PRINCIPLES AND BEST PRACTICES door Jana Varlejs, associate […]
-
26
APR
2007Inforum 2007 – De 2.0 I&D professional: een alternatieve look op de nieuwe technologieën
In samenwerking met Georganiseerd met de steun van Programma VOORMIDDAG ONTHAAL INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), en Paul Heyvaert, voorzitter van ABD-BVD EEN OVERZICHT VAN BEPAALDE NIEUWE TECHNOLOGIEËN EN HUN RELEVANTIE VOOR INFORMATIEWERKERS door David Tebbutt, zelfstandig consulent, Groot-Brittannie David […]
-
27
APR
2006Inforum 2006 – De informatiespecialist en zijn klanten
In samenwerking met Programma VOORMIDDAG ONTHAAL INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), Philippe Laurent, voorzitter van ABD-BVD, en Vincent Maes, coördinator Inforum 2006 INFORMATIE- EN DOCUMENTATIEDIENSTEN EN DE KLANT: HET BELANG VAN DE MARKETING door Réjean Savard, professor aan de École de bibliothéconomie et […]
-
28
APR
2005Inforum 2005 – Informatiesystemen. Fictie en werkelijkheid
In samenwerking met Programma VOORMIDDAG ONTHAAL INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), en Philippe Laurent, voorzitter van ABD-BVD ENTERPRISE CONTENT MANAGEMENT, HYPE OF WERKELIJKHEID? door Peter Hinssen, Business Consultancy, Amplexor Alhoewel het bedrijfsleven heel positief staat tegenover het “Enterprise content management” stellen de informatiedeskundigen […]
-
29
APR
2004Inforum 2004 – Competentie: een must voor professionalisme
In samenwerking met Programma VOORMIDDAG ONTHAAL INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), en Philippe Laurent, voorzitter van ABD-BVD ZIN EN ONZIN VAN COMPETENTIEMANAGEMENT door Dick De Bie, onderwijskundig adviseur en publicist, BDF Adviesgroep, Nederland Vanwaar die aandacht voor competenties? – Wat zijn competenties nu […]
-
06
MEI
2003Inforum 2003 – Informatie: een kost maar een voordeel!
In samenwerking met Programma VOORMIDDAG ONTHAAL INLEIDING EN VOORSTELLING VAN DE DAG door Willy Vanderpijpen, departementshoofd van Koninklijke Bibliotheek van België (KBR), en Philippe Laurent, voorzitter van ABD-BVD Download (FR) DE INFORMATIEVOORZIENING ALS ECONOMISCHE FACTOR: EEN WAARDEOORDEEL ALS INZET door Daniel Confland, Directeur du développement, Groupe Jouve, Frankrijk Informatie is vandaag meer en meer […]