In het verlengde van ons Doc’Moment van de maand december over de learning centers, zetten wij dit nieuwe jaar in met een kleine stap terug in de tijd, door nog een keer stil te staan stil bij de presentatie van Leen Lekens tijdens het Inforum 2017, over de nieuwe gebruiken van de studenten tijdens Muntpunt. Om in deze tijdgeest te blijven, kunt u vervolgens in detail het eindwerk inkijken van Alexandre Jacobs, een van de twee laureaten van de Prijs ABD-BVD 2017, over de impact van problemen die verband houden met de wetenschap van de informatie over de ontploffingen van gaspijplijnen. Dit deel van het “Inforum” wordt afgesloten door Ingrid de Pourcq, die verslag doet van de rondetafelgesprekken, georganiseerd door het platform voor Overleg Kunstbibliotheken Vlaanderen (OKBV). Nu maken we een grote sprong naar 2018, met een scherpzinnig artikel van Guillaume Sire over de drie belangrijkste syntaxissen van het semantische web, hun normalisatieprocedés en de werking van de instellingen belast met het normaliseren van deze syntaxissen. Vervolgens neemt Siham Alaoui ons mee op reis naar Marokko, en geeft hij ons uitleg over de uitwerking van een systeem voor geïntegreerd beheer van documenten (SGID) in een privé-organisatie in zijn land. Ten slotte gaat Vicent Bonnet, directeur van EBLIDA (European Bureau of Library, Information and Documentation Associations), dieper in op het actuele onderwerp van het auteursrecht in het debat over de Europese bibliotheken.
Catherine GÉRARD
Een huis voor studenten Een praktijk ervaring
Leen LEKENS, Hoofdbibliothecaris – Muntpunt
Sedert enkele jaren doet zich een nieuw fenomeen voor: jonge mensen (studenten én scholieren) hebben de bib ontdekt om er in groep te komen studeren. Deze nieuwe groep gebruikers vond spontaan de weg naar onze bibliotheken. Zij zijn op zoek naar stilte en een omgeving die er voor zorgt dat ze niet afgeleid worden door social media. Het voorbeeld van Muntpunt, de hoofdstedelijke openbare bib in Brussel, laat zien dat studenten al veel eerder de weg naar de bibliotheek hebben gevonden. Hoewel Muntpunt nooit promotie heeft gemaakt om zich te profileren als een studieplek maken studenten vandaag de dag massaal gebruik van deze dienstverlening. Een verslag over een interessante gebruikersgroep die niemand onberoerd laat.
Information through the pipeline Investigating IS-related issues in thee pipeline explosions
Alexandre JACOBS, Consultant en Gestion Documentaire / Business Analyst, Exquando S.A.
Dit artikel bespreekt de impact van problemen verbonden met informatiewetenschappen bij ontploffingen van gaspijplijnen. In eerste instantie wordt uitleg gegeven over de notie informatiewetenschappen, en komt een waaier van disciplines aan bod (projectbeheer, kennisbeheer en gegevenskwaliteit) binnen dit ruime, complexe domein. Voor elk van deze disciplines worden treffende symptomen van problemen geselecteerd en toegelicht. Daarna bepaalt de verhandeling het specifieke segment van de gassector dat onder de aandacht wordt gebracht, en de belangrijkste oorzaken van ontploffingen die er zich voordoen. Om een volledig overzicht te bieden van deze problemen op het vlak van ontploffingen in pijplijnen en de impact van problemen verbonden met informatiewetenschappen bij deze rampen te beoordelen, onderzoekt de verhandeling deze symptomen in één incidentverslag voor elke oorzaak (één in Canada, één in de VS en één in de Europese Unie).
Allemaal rond de tafel bij kunst- en museumbibliotheken
Ingrid DE POURCQ, Bibliothecaris – Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA)
De bibliothecarissen van het Overleg Kunstbibliotheken Vlaanderen (OKBV) komen sinds 2015 enkele keren per jaar in een rondetafelgesprek samen om over bepaalde onderwerpen best practices uit te wisselen. Uit hun gesprekken over publiek en dienstverlening komt een dubbele beweging naar voren. Van een gesloten werking evolueren ze meer en meer naar een open werking, die meer zichtbaarheid krijgt en een breder publiek aantrekt. Daarnaast is de overgang van een fysieke naar een digitale omgeving onmiskenbaar, waarbij de dienstverlening steeds meer elektronisch en op afstand gebeurt. Bij musea is er een steeds groter wordende integratie van bibliotheekcatalogi met de corresponderende collectiecatalogi met kunstwerken, beeldbanken en archiefgegevens. Zo kan de gebruiker alle informatie over een kunstwerk of een kunstenaar op één plaats terugvinden. Voor elk van deze evoluties is samenwerking met andere diensten binnen de organisatie nodig.
Guillaume SIRE, Maître de conférences en Sciences de l’Information et de la Communication
We stellen u de drie belangrijkste syntaxis van het semantisch web voor, evenals hun drie standaardisatieprocessen en de werking van de instellingen die zich bezighouden met het standaardiseren van elk van hen: het World Wide Web Consortium voor RDF/RDFa, Commercenet voor microformats en de Web Hypertext Application Technology Working Group (Whatwg) voor microdata. Terwijl we het verschil tussen deze syntaxis en hun instellingen uitleggen, tonen we aan waarom elke syntaxis het resultaat is van zijn eigen waarden en waartussen de ontwikkelaars die hun gegevens “verstaanbaar” willen maken, moeten bemiddelen. De uitdaging is niets minder dan het conceptueel in kaart brengen van de grootste informatieruimte ooit die op dit moment nog steeds in een hypertextuele modus wordt uitgebeeld, wat zeker zijn doeltreffendheid heeft bewezen, maar tevens zijn beperkingen heeft aangetoond, met name op het gebied van algoritmische verwerking.
Le projet Hybridoc La mise en place d’un système de gestion intégrée des documents (SGID)
Siham ALAOUI, Étudiante au doctorat, département des sciences historiques, Université Laval, Québec, Canada
Tegen de achtergrond van een hybride documentatieproductie die almaar blijft groeien, kiezen de Marokkaanse organisaties ervoor om beheerssystemen op te zetten die gewijd zijn aan de controle en het beheer van dit documentatievolume. Het gaat om systemen voor geïntegreerd beheer van documenten (SGID). Dit artikel biedt een balans van de ervaringen van het Hybridocproject, een implantatie van een SGID bij de IST (= Institut supérieur de traduction (hogeschool voor vertalingen)). Eerst wordt de GID als archiefpraktijk beschreven. Ook wordt er dieper ingegaan op de specifieke eigenschappen van de SGID als organisatorische informatiesystemen. Ten tweede beschrijven we de stappen van het Hybridoc-project en vermelden daarbij de voornaamste problemen die we hebben ondervonden.
Bibliotheken zijn geen exclusieve bevoegdheid van de Europese Unie, noch een gedeelde bevoegdheid tussen de lidstaten. Ze maken deel uit van de exclusieve bevoegdheden van lidstaten (en lokale overheden). Er bestaat geen bibliotheekwet op Europees niveau, maar het ontbreken van een wet betekent niet dat er geen rechten zijn. In Europees recht is de benadering van het auteursrecht nogal beperkend geweest, en de kwestie van de harmonisatie ervan lijkt beperkt te zijn tot de exclusieve rechten van de maker van een origineel werk. Aan de andere kant is er geen harmonisatie ingevoerd met betrekking tot de tegenhanger van dit recht, namelijk de beperkingen en uitzonderingen, waarbij de enige algemene bepaling erin bestaat te voldoen aan de driestappentest van het Verdrag van Bern. In een dergelijke context is de bijzondere aard van de relatie tussen auteursrecht en bibliotheken een uitstekend voorbeeld van de complexiteit van het dossier en een zeer goede reden waarom bibliotheken op Europees niveau moeten lobbyen.
