Bladen voor Documentatie 2016/4 (december 2016)
Woord vooraf
Toen men in 1940 aan Winston Churchill vroeg om het budget voor cultuur te verminderen om de oorlogsinspanningen te ondersteunen, antwoordde hij: “Verminderen? Maar waarom vechten we dan nog?”. Dit citaat vat treffend samen wat de kern is van de overdracht van kennis en kunst. Wij zijn blij om met de Bladen voor documentatie – een beetje – deel te nemen aan het debat daarover. Door het te hebben over de ontwikkelingen die aan de gang zijn, of over technologische en menselijke keuzes. Symbolisch hebben we dan ook een foto van het Mundaneum in Bergen, waar ons Doc’Moment van september plaatsvond, op de cover gezet.
In dit vierde nummer van 2016 vindt u eerst en vooral een artikel over de Linnaeus Link Catalogue, van de pen van drie auteurs, Charwat, Fabri en Hanquart. Ja hoor, niemand minder dan Linnaeus, de belangrijke achttiende-eeuwse wetenschapper! Er is nu een collectieve catalogus, opgebouwd rond zijn werk en de commentaren, waarbij geavanceerde technologie samengaat met de weergave van oude documenten. Nadien volgt het interview met de twee verantwoordelijken van Klog, een nieuwe uitgeverij die gespecialiseerd is in ONZE I&D beroepen. Nadien is het de beurt aan een ander trio van auteurs, Buset, Declève en Ovask, die hun ervaring met het delen van benchmarking tussen bibliotheken uit de doeken doen in het artikel Comment mener une collaboration internationale ? (…).
Lourense H. Das beschrijft met Contentcuratie voor informatieprofessionals (…) hoe ingrijpend informatie veranderd is en geeft aan hoe specialisten de nodige omkadering kunnen bieden, o. m. via curatie. Daarna brengt Nathalie Boonen met Information et Communication (…) een nuttige beschouwing over de taakverdeling tussen… documentatie en communicatie. In het laatste artikel verduidelijkt Séverine Dusollier een actueel juridisch onderwerp, met name een beslissing ten voordele van de legaliteit van elektronisch uitlenen die het Hof van Justitie van de Europese Unie genomen heeft.
2017 belooft een mooi jaar te worden voor de ABD- BVD, met vele ontmoetingen : Doc’Moments, de 70e verjaardag van de vereniging, en het Inforum, ons jaarlijks congres ! De inhoudsopgave is rijk: Veel leesplezier!
Alain Reisenfeld
“Dieu a créé, Linné a organisé” et le Linnaeus Link Catalogue met à disposition ou un catalogue commun au service de l’oeuvre de Linné
Elaine CHARWAT, Linnaeus Link Administrator, Linnean Society of London
Régine FABRI, Chercheur de la Fédération Wallonie-Bruxelles, Jardin botanique Meise
Nicole HANQUART, Chercheur de la Fédération Wallonie-Bruxelles, Jardin botanique Meise
Linnaeus Link Catalogue is gewijd aan het werk van de naturalist Charles Linné en wordt beheerd door de London Linnean Society. Het verzamelt de fondsen van een twintigtal bibliotheken uit Europa en Noord-Amerika. Na een beknopte voorstelling van het werk van de geleerde en het huidig belang ervan, legt het artikel de ontstaansgeschiedenis van de catalogus uit en de problemen die zich voordeden bij de uitwerking. Er wordt vooral ingegaan op de functionaliteit van dit instrument zowel naar de integratie van de bibliografische beschrijvingen als de opzoekingsmogelijkheden voor de gebruiker. Ten slotte benadrukt de auteur de groeiende interesse voor deze gespecialiseerde catalogus.
Klog, une maison d’édition pour les professionnels des métiers du livre
Interview de Clotilde VAISSAIRE-AGARD et Alain PATEZ, Fondateurs et responsables des Éditions Klog
réalisée par Guy Delsaut, membre du Comité de publication des Cahiers de la Documentation
Sinds uitgeverij Klog opgericht werd in Normandië in 2011 publiceert zij werken voor professionals die met boeken bezig zijn. Eind 2016 zal zij een dertigtal titels gepubliceerd hebben, afzonderlijk of in één van haar drie reeksen. Het idee is altijd om zo dicht mogelijk aan te leunen bij de beroepspraktijk. In dit interview geven beide stichters inkijk in de herkomst van de uitgeverij, de manier waarop ze promotie voert, de laatste publicaties… en de volgende titels die zullen verschijnen. Clotilde Vaissaire-Agard en Alain Patez becommentariëren ook hun persoonlijk parcours en de activiteiten die ze naast uitgeverij Klog uitbouwen.
Collaboration internationale pour un benchmarking entre trois bibliothèques de santé européennes
Karen Johanne BUSET, Norges teknisk-naturvitenskapelige universitet, directrice de la Bibliotek for medisin og helse, Trondheim (Norvège)
Ghislaine DECLÈVE, Université catholique de Louvain, directrice de la Bibliothèque des sciences de la santé, Bruxelles (Belgique)
Tuulevi OVASKA, Itä-Suomen Yliopisto, directrice de la KYSin tieteellinen kirjaston KUH Medical Library Kys, Kuopio (Finlande)
Internationale samenwerking is een belangrijk deel van het werk van medische bibliothecarissen en van informatieprofessionals in het algemeen. Drie Europese bibliotheken van medische en gezondheidswetenschappen zijn in 2013 met een benchmarking project begonnen. Dit project heeft tot doel de diensten die door bibliotheken aangeboden worden te vergelijken, om de deelnemers in staat te stellen van elkaar te leren en om goede praktijken te identificeren. Deze paper is een voortgangsrapport van het project, waarin ervaringen worden gerapporteerd en uitdagingen en kansen van een internationale benchmarking voor bibliotheken worden bediscussieerd. Het beschrijft in het bijzonder de samenwerking, de middelen en gereedschappen die werden benut om te communiceren, de manier waarop het project werd gedocumenteerd en de ontwikkeling van het project.
Contentcuratie voor informatieprofessionals scharrelen in de vuilbak of duurzaam hergebruik van informatie
Lourense H. DAS, Onderwijsbibliothecaris, Meles Meles SMD
Informatieprofessionals houden zich bezig met het verzamelen, bewerken, ontsluiten en ter beschikking stellen van informatie. Technologische innovaties zorgen voor een enorme toename in de hoeveelheid informatie. Informatie die in een grote diversiteit aan typen bronnen en (digitale) formaten wordt verspreid. De mogelijkheden om informatie (content) te verzamelen, te (her)gebruiken en te verspreiden is daardoor enorm toegenomen. Er is behoefte aan professionals die in staat zijn specifieke content te verzamelen en te verspreiden. Contentcuratie lijkt daarom per definitie het domein van de informatieprofessional, maar hij krijgt gezelschap van professionals uit diverse andere vakgebieden, waaronder marketeers. In dit artikel wordt ingegaan op wat contentcuratie is en welke uitdagingen dit relatief nieuwe fenomeen biedt voor de informatieprofessional.
Information et communication des services complémentaires, mais des métiers différents
Nathalie BOONEN, Documentaliste, Groupe CESI
In de tijden van digitale revolutie waarin wij leven is informeren zonder te communiceren niet meer mogelijk. In ons netwerk – het RIST – en in het vakgebied van documentalisten in het algemeen, hebben we de volgende vaststelling gedaan: steeds meer informatieprofessionals worden naar het departement communicatie gedreven, terwijl ze niet noodzakelijk over de competenties beschikken om de daaraan verbonden taken goed uit te voeren. Communiceren is een vak apart! Net zoals informeren! Bovendien moet je hiervoor ook met een aantal technologische informatie- en communicatietools weten te jongleren. Hoe kunnen de departementen documentatie- en communicatie elkaar aanvullen? Waarin verschillen ze van elkaar? Heeft een onderneming er belang bij om beide types expertise aan te wenden of moet de voorkeur gegeven worden aan een van beide? In een wereld waarin filmpjes op YouTube de klassieke referentiewerken van de troon stoten is het nuttig deze vragen te stellen om een beter begrip te krijgen van de huidige stand van zaken in ons vakgebied. Iedereen kan hier zijn of haar visie bijdragen en mogelijke oplossingen aanreiken.
Bibliothèques et ebooks le prêt numérique est désormais légal
Séverine DUSOLLIER, Professeur à Sciences Po Paris – École de droit
In zijn arrest van 10 november 2016 stelt het Hof om te beginnen vast dat er geen dwingende reden bestaat om de uitlening van digitale kopieën en immateriële voorwerpen hoe dan ook uit te sluiten van de werkingssfeer van de Richtlijn 2006/115/EG (betreffende het verhuurrecht, het uitleenrecht en bepaalde naburige rechten op het gebied van intellectuele eigendom). Deze vaststelling vindt steun in de door de richtlijn nagestreefde doelstelling, te weten dat het auteursrecht wordt aangepast aan de nieuwe economische ontwikkelingen. De auteur situeert de context van deze beslissing tussen het aanbieden van ebooks in bibliotheken en de weerstand van de uitgevers tegenover de digitale uitlening. De positie van het Hof over de digitale uitlening wordt uitgelegd en de rol van de bibliotheek als een onmisbare speler in de toegang tot boeken wordt onderstreept.