Bladen voor Documentatie 2014/4 (december 2014)
Woord vooraf
Aan het begin van het academiejaar raakte het nieuws bekend: de Universiteit Antwerpen is van plan om haar opleiding « Informatie & Bibliotheekwetenschap » volgend jaar stop te zetten. Zoals zo vaak zijn de aangehaalde redenen van economische aard, maar de beslissing zet een hele beroepssector ertoe aan om zich te bevragen over vandaag en over morgen.
Het gaat om een beroep in volle verandering, dat zich niet langer beperkt tot het behandelen van gedrukte documenten, maar de opkomst van de digitalisering resoluut heeft aangegrepen om zich bezig te houden met elektronisch documentbeheer, websites, intranetmanagement, online reputatiemanagement,… Het beroep verandert ook van naam: de ene keer zijn we records manager, de andere keer knowledge manager, functioneel analist, community manager, of nog iets anders. De manier waarop het Franse ADBS (Association des Professionnels de l’Information et de la Documentation) de verschillende functies in kaart gebracht heeft geeft daar een mooie illustratie van.
De informatiemanager heeft vandaag een strategische rol te vervullen. In een tijdperk waarin communicatie- en informatiekanalen zich onophoudelijk uitbreiden, komt het er niet enkel meer op aan om informatie te vinden, maar ook om het kaf van het koren te scheiden en op het juiste moment de juiste persoon op de hoogte te brengen.
Tegelijkertijd vrezen sommigen voor een tekort aan bibliothecarissen en archivisten voor de komende jaren. Dit fenomeen wordt uitgelegd door het gebrek aan aantrekkingskracht van het beroep. Hoewel het een beroep lijkt waar je in deze tijd niet omheen kan, wordt het nog vaak onderschat: heeft u nooit het zinnetje: “Iedereen is documentalist!” gehoord?
Iedereen? Dat is helaas niet het geval! Iedereen wordt vandaag voortdurend overspoeld door een immense stortvloed aan informatie, wat niet betekent dat iedereen die optimaal kan beheren.
Daar ligt wellicht de moeilijkheid voor de documentalist van vandaag. Bevinden we ons op een strategisch kruispunt tussen informatie en gebruikers? We kunnen die vraag zonder al te veel schroom positief beantwoorden, maar het is aan elk van ons om dat dagelijks te bewijzen.
Dit nummer van Bladen voor Documentatie is gemaakt om u nieuwe facetten te tonen van het strategische beroep dat het onze is.
Veel leesplezier!
Information literacy and the information commons: A coevolutionary mode
Donald BEAGLE, Director of Library Services
In de Verenigde Staten werden de eerste normen voor informatiewijsheid formeel uitgedrukt door de Association of College and Research Libraries (ACRL) in 1999 en goedgekeurd in 2000. In maart 1999 werd het artikel Conceptualizing an Information Commons gepubliceerd. Het werd beschreven als “het bepalende artikel dat een standaard levert voor de vereisten van information communs , de gemeenschappelijke informatieruimte”. Zo maakt en de definities van informatiewijsheid en information commons tegelijkertijd hun intrede in de Verenigde Staten. Sinds 2000 evolueren information commons , gemeenschappelijke informatieruimtes, steeds meer in de richting van learning commons, gemeenschappelijke leerruimtes. Dit gebeurde onder druk van drie milieufactoren: techno logie, pedagogie en economie. Nu, in 2014, heeft de ACRL een nieuw Framework for Information Literacy in Higher Educat ion uitgebracht. Dit artikel voert aan dat dit nieuwe IL Framework geëvolueerd is als antwoord op dezelfde drie factoren als information commons. Informatiewijsheid en information commons bevinden zich dus in een wisselwerking en kunnen dus gezien worden als een model van co-evolutie.
Slim kennis delen in de Nederlandse groene sector: Groen Kennisnet en de rol van bibliotheken en bibliotheekmedewerkers
Rob van GENDEREN, Coördinator sectie documentatie, Wageningen UR Library en Hoofdredacteur Groen Kennisnet , Coördinator sectie documentatie, Wageningen UR Library en Hoofdredacteur Groen Kennisnet
Het Nederlandse Groen Kennisnet bevordert de kenniscirculatie tussen onderzoek, onderwijs en bedrijfsleven in de groene sector. Welke mogelijkheden dit biedt voor gespecialiseerde bibliotheken en voor de medewerkers van de bibliotheek wordt beschreven aan de hand van het praktijkvoorbeeld van Wageningen UR Library.
Impala : Uitdaging en vernieuwingen
Renke SAERENS, coördinator Impala
Recent werden er enkele vernieuwingen voorzien in Impala, het elektronisch document bestelsysteem dat werd ontwikkeld door Anet (Universiteit Antwerpen) en dat door diverse bibliotheektypes wordt gebruikt voor het interbibliothecair leenverkeer. Er werden toepassingen ontwikkeld die de volgende werkprocessen vereenvoudigen: het zoeken naar een geschikte leverancier voor het plaatsen van een aanvraag; het verzenden van pakketten tussen de bibliotheken; het nemen van beslissingen over het leveren van een boek of tijdschriftartikel; het algemene beheer in Impala. Niet alle toepassingen zijn standaard voorzien: zij zullen op vraag van de bibliotheken zelf worden opengesteld en soms zal er wat maatwerk nodig zijn. Het resultaat van deze wijzigingen zorgt voor tijdswinst en meer werkefficiëntie.
Promotion de la Santé & documentation
Stephanie WOLBEEK, Membre du comité de coordination du Réseau bruxellois des centres de documentation en Promotion de la Santé Documentaliste webmaster, Brudoc /Centre de Documentation et de Coordination Sociales asbl (CDCS-CMDC)
Le 4 mai 2015 aura lieu la troisième Agora de la documentation en promotion de la santé. Cet événement est l’occasion de revenir sur l’histoire, le fonctionnement et les objectifs du Réseau bruxellois de documentation en promotion de la santé. Nous en profitons pour évoquer au préalable les changements qu’introduisit la promotion de la santé dans le champ de la santé publique, comparables à l’évolution des technologies de l’information, de la communication et de la documentation.
Verslag
Demain, les bibliothèques ? Après-midi professionnelle
Catherine GÉRARD, Administratrice, Association belge de Documentation (ABD-BVD)
Verslag
Un prix ABD-BVD… et après ?
Michèle ORBAN, Information Manager, Association de la Ville et des Communes de Bruxelles, Lauréate du Prix ABD-BVD 2013
De ABD-BVD-prijs wordt jaarlijks toegekend aan een onuitgegeven eindwerk dat gewijd is aan de Informatie- en Documentatiewetenschap. De wedstrijd is toegankelijk voor alle afgestudeerden van het hoger onderwijs (uit om het even welkeinstelling, met om het even welk type diploma). De ABD-BVD-prijs 2013 werd overhandigd aan Michèle Orban, gediplomeerde van de Master in Sciences et Technologies de l’Information et de la Communication van de Université Catholique de Louvain, voor haar eindwerk La cartographie des domaines de connaissances comme outil de veille stratégique: Approche empirique à partir du cas de la police belge.